Snelle spreektaal

Als mensen spreken mag je eigenlijk geen commentaar leveren. Dat is ons –journalisten is spé- geleerd. “Maar als je schrijft, moet je alles duizend keer lezen. Want schrijf wat je bedoelt en bedoel wat je schrijft.” Zo moeten wij in een interview niet alles letterlijk overnemen. Wij moeten de geïnterviewde laten vertellen wat hij wil vertellen en dus niet confronteren met zijn of haar fouten. Zei diegene “groter als mij”? Streep erdoor, hij zei gewoon “groter dan ik”. Let maar eens op ondertiteling bij tv-programma’s. Daar staat ook altijd wel wat anders dan daadwerkelijk wordt gezegd.

Maar ik vind het niet vreemd dat je foutjes maakt terwijl je praat. Je praat snel, denkt niet na bij elke letter die je uitspreekt. Met het vak taalbeheersing kregen we elke week weer te horen: “Hier weer vijftig zinnen die ik zomaar in het wild heb gehoord. Verbeter de zinnen om te voorkomen dat jullie deze fouten ook maken.” Zodat wij de fouten eruit konden halen. Ach, school is om te leren.

“Samen met hun ging ik naar dat feestje, want ik had immers een uitnodiging gehad.”
“Hij is volgens zijn klasgenoten een jongen waarmee je ontzettend kunt lachen.”
“Ik had een echte pechdag: vanmorgen kwam ik te laat op school, omdat de brug open stond en was ik vanmiddag  te laat op voetbal, doordat ik me in de tijd vergist had.”
“Net op tijd voor het concert gearriveerd, bleken de kaarten al uitverkocht.”

hun = hen, want óf immers, dubbelop dus |  waarmee = met wie omdat het om een persoon gaat, als het bijv. een boek was geweest zou waarmee wel oké geweest zijn | omdat = doordat, doordat = omdat, de brug kon hij niets aan doen, maar vergissen in de tijd wel  | foute persoonsvorm, nu zijn de kaarten net op tijd gearriveerd

Wat ik echt geniaal vind, is dit:

“We kregen net een rondleiding door ons nieuwe huis, wat ik erg tof vond.”
“We kregen net een rondleiding door ons nieuwe huis, dat ik erg tof vond.”
“Ik ben het gedicht vergeten.”
“Ik heb het gedicht vergeten.”

Wat is goed? ‘Dat’, zeggen jullie. De bijzin slaat op ‘het huis’, dát vond je erg tof. Maar wat als je met deze zin bedoelt dat je de róndleiding erg tof vond. Dan slaat de bijzin op ‘een rondleiding door ons nieuwe huis’. Met het gedicht is de ‘ben’ dat je hem niet meer in je hoofd heb zitten en de tweede dat je het gedicht op een briefje had geschreven maar deze vergeten bent mee te nemen. Maar omdat niemand dit goed doet, of expliciet goed doet, weten we niet meer wat we bedoelen. 

Zeemeermin had net zo goed zeemin of meermin kunnen zijn. Want wat is het nou, zee of meer?

| Mijn persoonlijke mening | Moet ik eerlijk bekennen | Uitprinten | ISBN-nummer | Hoe kun je dat als vriendin zijnde accepteren? |

En als uitsmijter, ik als scheikunde liefhebber. “Vloeibaar water” is géén pleonasme. “Ja, maar water is toch altijd vloeibaar?” Nee, natuurlijk niet. Je hebt ook gas en vast. H₂O (l) – (g) – (s).

Geschreven door: Zora